30 października 2017 roku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi opublikowano projekt ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw. Projekt dotyczy nowego rodzaj umowy o pomocy przy zbiorach, który ma od 2018 roku objąć osoby zatrudnianie przy pracach sezonowych związanych ze zbiorem i sortowaniem owoców i warzyw.
Nowy rodzaj umowy o pomocy przy zbiorach jest adresowany głównie do tych plantatorów owoców i warzyw, którzy w krótkim czasie odnotowują zwiększone zapotrzebowanie na pracę ręczną związaną ze zbiorem i sortowaniem głównie przez producentów truskawek, malin, jabłek, borówki wysokiej, wiśni, pomidorów, ogórków, papryki, pieczarek, cukinii i kalafiorów, śliwek, gruszek, czereśni, brzoskwiń.
Zgodnie projektem rolnik (sadownik lub ogrodnik) powinien w ciągu 3 dni zgłosić do KRUS osoby zatrudnione do pomocy przy zbiorach oraz sortowaniu owoców i warzyw. Obowiązkowe będą również składki zdrowotne do NFZ. Rolnik musiałby opłacić składki jednorazowo, w ciągu 6 dni od zawarcia umowy.
Zgodnie z projektem świadczenie pomocy przy zbiorach przez jednego pomocnika na rzecz jednego rolnika nie może trwać dłużej niż 90 dni w roku kalendarzowym, bez względu na liczbę zawartych z tym rolnikiem umów o pomocy przy zbiorach. Zakres prac, do których stosowałoby nową formę umowy oprócz pomocy przy zbiorach rozszerzono także o sortowanie zebranych owoców czy warzyw, mycie i przygotowanie do sprzedaży.
Przykładowe wyliczenie miesięcznej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie od umowy dla pomocnika przy zbiorach w oparciu o poziom składek obowiązujących w systemie ubezpieczenia społecznego rolników za 2017 rok:
Razem wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz składki zdrowotnej wynosiłaby w 2017 r. 174 zł miesięcznie.
Pomocnik rolnika będzie uprawniony do bezpłatnej opieki zdrowotnej, jak również, w razie wypadku, do otrzymania jednorazowego odszkodowania z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo śmierci wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej, na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2016 r., poz. 277 z późn. zm.). Nowa umowa nie będzie miała charakteru umowy cywilno-prawnej, a więc pracodawca nie musi zapewnić pracownikowi minimalnej stawki godzinowej.
Projektowane przepisy przewidują, że taką umowę można podpisać nie tylko z obywatelem Polski, ale też z osobą przebywającą na terenie naszego kraju na podstawie zezwolenia na pracę.
W ramach tego projektu ustawy przewidziano również odpowiednie zmiany ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, z późn. zm.). Przepisy ustawy o podatku dochodowym będą dotyczyły również rolnika, który dokonuje wypłaty należności z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach i wpłacać będzie zaliczki miesięczne stosując do uzyskanego dochodu najniższą stawkę podatkową określoną w skali z uwzględnieniem obowiązujących pomniejszeń podstawy opodatkowania oraz odliczeń od podatku.
Piotr Lisowski